Su kaynaklarının sınırsız olduğu düşüncesi, günümüz dünyasında artık geçerliliğini yitirmiştir. Su, hayatın temel kaynağıdır ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi, gelecek nesillerin su ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için oldukça önemlidir. Bu nedenle, suyun verimli bir şekilde kullanılması, her sektör ve işletme için kritik bir konu haline gelmiştir. Türkiye’de de bu soruna çözüm bulmak adına Su Verimliliği Yönetmeliği 27 Aralık 2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu yazıda, Su Verimliliği Yönetmeliği’nin amacı, kapsamı, içerdiği temel düzenlemeler ve işletmelerin bu yönetmeliğe uyum süreçlerini detaylı bir şekilde ele alacağız.
Su Verimliliği Yönetmeliği’nin Amaç ve Kapsamı
Su Verimliliği Yönetmeliği, su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir şekilde kullanılması için kapsamlı bir düzenleme getirmektedir. Yönetmeliğin başlıca amacı, İşletmelerde su verimliliği sistemlerinin kurulması, izlenmesi ve belgelendirilmesi ile il planlarının hazırlanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Bu düzenleme, tüm sektörlerin suyu en verimli şekilde kullanabilmesi için gerekli altyapının oluşturulmasını hedefler.
Yönetmelik, su verimliliği ile ilgili kapsamlı bir yaklaşım sergileyerek, geleneksel su kaynaklarının yanı sıra geleneksel olmayan su kaynaklarının (yağmur suyu, gri su, deniz suyu gibi) kullanılmasını teşvik eder. Bu, suyun daha etkin bir şekilde kullanılmasını sağlayarak, su krizlerinin önlenmesinde önemli bir adım atılmasını sağlar. Ayrıca, belirli faaliyetler için su verimliliği belgesi düzenlenmesini ve su verimliliği bilgi sisteminin kullanılmasını öngörmektedir.
Su Verimliliği Yönetmeliği’nin Dayanağı ve Hukuki Çerçevesi
Yönetmeliğin dayanağı, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin çeşitli maddelerine dayanır. Bu hukuki dayanak, su verimliliği konusunda yapılan düzenlemelerin ulusal düzeyde uyumlu ve etkili olmasını sağlar. Su Verimliliği Yönetmeliği, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın koordinesinde geliştirilmiş olup, suyun verimli kullanımıyla ilgili her türlü faaliyetin denetlenmesini sağlar. Bu da işletmelerin sürdürülebilirlik ve çevre bilincine sahip olmalarını teşvik eder.
Su verimliliği; bir ürünün ya da hizmetin üretiminde kullanılan su miktarının en aza indirilmesi veya aynı miktarda su ile daha fazla ürün elde edilmesi prensibiyle tanımlanır. Bu yönetmelik, tüm sektörlerde su verimliliği tekniklerinin ve teknolojilerinin uygulanmasını zorunlu kılar. Yönetmelik ile hedeflenen, her türlü su kaynağının azami fayda elde edilecek şekilde kullanılmasıdır. Ayrıca, su verimliliği belgesi düzenlenmesi, işletmelerin çevresel sorumluluklarını yerine getirmesini ve su verimliliği sistemlerinin kurulması konusunda gerekli adımları atmalarını teşvik eder.
Su Verimliliği Sistemi ve Yönetmeliğin Uygulama Aşamaları
Yönetmelikte, su verimliliği sistemi oluşturulması için belirli esaslar bulunmaktadır. Bu sistemin kurulması, faaliyetin özelliği ve büyüklüğüne göre uygun personel görevlendirilmesi ve su verimliliği planlarının hazırlanması gibi adımları içerir. İlgili faaliyetlerin her birinde, su verimliliği hedeflerinin belirlenmesi, izlenmesi ve raporlanması gibi önemli süreçler yer almaktadır. Su verimliliği planları hazırlanarak, Bakanlık onayı ile uygulanmaya başlanır. Bu süreçte sektörel esaslı hedeflere uyulması, su kullanımlarının ölçüm ve izleme sistemleriyle kayda alınması gibi önemli hususlar bulunur.
Yönetmelik, işletmelerin su verimliliği planlarını hazırlarken, suyun verimli kullanımına dair mevcut uygulamaları, hedeflere ulaşmak için gerekli tedbirleri ve kaynak ihtiyaçlarını belirlemelerini ister. Ayrıca, su verimliliği planlarının her yıl izlenmesi ve güncellenmesi de önemli bir gereklilik olarak öne çıkar.
Su Verimliliği Belgelendirme Süreci ve Önemi
Su verimliliği sistemini kuran işletmeler, belirlenen kriterlere uygunluk gösterdiklerinde, su verimliliği belgesi alabilirler. Yönetmelik, bu belgelendirme sürecini mavi, yeşil ve turkuaz olmak üzere üç seviyede düzenler. Mavi su verimliliği belgesi, en yüksek seviyedeki sertifikadır ve su verimliliği sistemini kuran büyük ölçekli işletmelere verilir. Yeşil su verimliliği belgesi, belirli büyüklükteki işletmelere yönelik bir sertifikadır ve yeşil alanlar, büyükşehir belediyeleri gibi büyük ölçekli faaliyetlere verilir. Turkuaz su verimliliği belgesi ise gönüllülük esasına dayanır.
Su verimliliği belgesi almak isteyen işletmeler, başvurularını su verimliliği bilgi sistemi üzerinden yaparlar. Başvurular, Bakanlık tarafından altmış gün içerisinde değerlendirilir. Eksik belgeler tamamlanarak başvurular tekrar değerlendirilir. Bu süreç, işletmelerin su verimliliği hedeflerine ulaşma noktasında takip edilmesi gereken önemli bir adımdır.
Su Verimliliği Belgesinin Geçerliliği ve Sürekliliği
Su verimliliği belgesinin geçerlilik süresi beş yıldır. Belgenin süresi dolmadan üç ay önce yenilenmesi gerekir. Ayrıca, su verimliliği sistemine uyulmaması durumunda, belgenin iptal edilmesi söz konusu olabilir. Bakanlık, yerinde incelemeler yaparak, faaliyetlerin su verimliliği standartlarına uygunluğunu kontrol eder ve gerektiğinde iyileştirme süresi tanır.
Yönetmelik, aynı zamanda belgenin kullanım süreci, izlenmesi ve belgede yapılacak değişikliklerle ilgili detaylı düzenlemeler de getirir. Bu sayede, işletmelerin çevreye duyarlı tutumları denetlenebilir ve su verimliliği hedeflerine ulaşmalarının önündeki engeller kaldırılabilir.
Su Verimliliği Yönetmeliği, Türkiye’de suyun daha verimli kullanılması için önemli bir adım olmuştur. Hem çevresel hem de ekonomik açıdan fayda sağlayacak bu yönetmelik, işletmelere su kaynaklarının korunması ve verimli kullanılması konusunda ciddi sorumluluklar yüklemektedir. Bu süreçte, su verimliliği belgelerinin alınması ve doğru bir su verimliliği planının hazırlanması, sürdürülebilir bir su yönetiminin sağlanmasında kritik rol oynamaktadır. Hem kamu hem de özel sektörde bu yönetmeliğe uyum sağlanarak, gelecekte daha sürdürülebilir bir su kullanımı hedeflenmektedir.
Bir yanıt yazın